Opisowa informacja o realizacji zadań przez jednostkę organizacyjną PFRON w okresie sprawozdawczym od początku roku do końca I półrocza 2016 roku - PFRON

Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, wypłacone na podstawie art. 26a – 26 c ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127 poz.721 ze zm.)

W planie finansowym na rok 2016 na zadanie związane z wypłatą dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przeznaczono: 2 985 000 000 zł, a do połowy roku 2016 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wydał: 1 371 360 578,77 zł, co stanowi 45,94% planu finansowego.

Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przysługuje pracodawcy zatrudniającemu osoby niepełnosprawne, które zostały ujęte w prowadzonej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Ewidencji Zatrudnionych Osób Niepełnosprawnych (wykorzystując numer PESEL oraz pozostałe dane z przekazywanych drogą elektroniczną i papierową informacji).

Począwszy od okresu 04/2014 wysokość kwot dofinansowania, która wyliczana jest na podstawie art. 26a (ust. 1 i 1b) ustawy o rehabilitacji, przyznawana bez względu na typ pracodawcy, jest następująca:

1. 1800 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
2. 1125 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
3. 450 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

W przypadku osób niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe, lub epilepsje oraz niewidomych, kwoty dofinansowania zwiększa się o 600 zł.

Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć kwoty 90 % faktycznie poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, 75 % tych kosztów. Przez koszty płacy należy rozumieć wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wypłaty miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, realizowane na podstawie art. 26a-c ustawy o rehabilitacji, w okresie 01.01.2016 r. – 30.06.2016 r. wyniosły 1 371 360 578,77zł gdzie:

1. 717 382 238,92 zł, przekazano zakładom pracy chronionej (tzw. rynek chroniony)
2. 653 922 058,72 zł, przekazano zakładom innym niż zakłady pracy chronionej (tzw. rynek otwarty)
3. 56 281,13 zł, przekazano zakładom mieszanym (Pracodawca, który w złożonych dokumentach na pracowników niepełnosprawnych wykazał część etatu pracownika u pracodawcy prowadzącego Zakład Pracy Chronionej oraz część etatu u pracodawcy nieprowadzącego Zakładu Pracy Chronionej.)

W I połowie 2016 roku najwyższe kwoty wypłat dofinansowania nastąpiły za okresy sprawozdawcze od grudnia 2015 r. do maja 2016 r. Podmiotom z rynku chronionego, za wskazane wyżej okresy wypłacono łącznie 693 465 812,39 zł dofinansowania, co stanowiło 96,67 % wszystkich wypłat podmiotom z tego rynku, a dla rynku otwartego wypłacono za wskazane okresy łącznie 609429 190,93 zł, co stanowiło 93,20 % wszystkich wypłat podmiotom z tego rynku w analizowanym okresie.

W miesiącach, o których mowa powyżej (od 12/2015 do 05/2016) rośnie ogólna liczba podmiotów wnioskujących o dofinansowanie do wynagrodzeń (łącznie ZPCH i RO). Widać wzrost liczby pracodawców na rynku otwartym. Biorąc po uwagę miesiąc 12/2015 oraz kolejne miesiące począwszy od 01/2016 nastąpił spadek liczby podmiotów dla rynku chronionego. Część z tych podmiotów zmieniała kwalifikację na rynek otwarty. Dla przykładowych miesięcy 12/2015 i 05/2016 ta zmiana wyglądała następująco.

Za miesiąc 12/2015 liczba podmiotów zaliczanych do rynku chronionego (ZPCH) wyniosła 1163, spośród których, za okres 05/2016 o wypłatę miesięcznego dofinansowania (również jako ZPCH) wystąpiło 1100 pracodawców. Zmiany klasyfikacji na rynek otwarty (RO) w 05/2016 dokonało 41 podmiotów. Ponadto za miesiąc 05/2016 zgłosiło się 7 nowych ZPCH w stosunku do 12/2015, a 4 zmieniło status z RO (w 12/2015) na ZPCH (w 05/2016). 22 Zakłady Pracy Chronionej z 12/2015 nie ubiegały się o dofinansowanie za 05/2016.

Dane wg stanu na dzień 19.07.2016 r. Dane za 05/2016 są niepełne.

Liczba osób niepełnosprawnych zgłoszonych do SODiR przez wszystkich pracodawców za grudzień 2015 r. wynosiła 245 868 osób (232246, 669 etatu), natomiast za maj 2016 r. 247 396 osób (233 814,863 etatu). Widoczny jest jednorazowy spadek liczby zgłaszanych pracowników, który wystąpił w styczniu 2016 roku. W kolejnych okresach ilość zgłaszanych do dofinansowań pracowników utrzymuje się na zbliżonym poziomie, wyższym niż stan zgłoszonych za 01/2016. Widoczna jest także tendencja wzrostowa liczby zgłaszanych do dofinansowań do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych nawet w stosunku do 12/2015 r.

Dane wg stanu na dzień 19.07.2016 r. Dane za 05/2016 są niepełne.

Liczba osób niepełnosprawnych zgłoszonych do dofinansowania ogółem, w podziale na stopnie niepełnosprawności oraz występowanie schorzeń specjalnych począwszy od 12/2015 aż do 05/2016, dla wszystkich grup, z wyjątkiem osób zaliczonych do stopnia znacznego bez schorzeń specjalnych (spadek o 83 osoby) odnotowuje tendencję wzrostową. Największy wzrost odnotowany został wśród osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ze schorzeniami specjalnymi tj. 683 osoby z 48 346 do 49029.

Dane wg stanu na dzień 19.07.2016 r. Dane za 05/2016 są niepełne.

Analizując dane w podziale na rynki pracy (ZPCH, RO) zauważalny jest spadek liczby zgłoszonych do dofinansowań pracowników przez Zakłady Pracy Chronionej, natomiast wzrost liczby pracowników zatrudnionych na otwartym rynku pracy. Jednocześnie należy zauważyć, iż liczba osób zgłoszonych przez RO do dofinansowania jest aktualnie wyższa niż przez ZPCH. Wraz ze zmianą rynku pracodawcy z ZPCH na RO część pracowników trafia bowiem na rynek otwarty. Ponadto wzrost na RO związany jest z nowymi podmiotami z rynku otwartego, które rejestrują się w SODiR oraz z zatrudnieniem nowych pracowników przez wcześniej istniejących na tym rynku pracodawców.

Najwyższe koszty płacy wykazywane są przez pracodawców zarówno z RO jak i ZPCH dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności bez schorzeń specjalnych. Generalnie wyższe koszty płacy wykazuje rynek otwarty (za wyjątkiem lekkiego stopnia niepełnosprawności bez schorzeń specjalnych).

Struktura wydatków dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w podziale na stopień niepełnosprawności oraz występowanie schorzeń specjalnych w I półroczu 2016 roku dla podmiotów z rynku chronionego (ZPCH) wykazała, iż największe wydatki na tym rynku generują osoby ze stopniem umiarkowanym bez schorzeń specjalnych (43%) i ze stopniem umiarkowanym ze schorzeniami specjalnymi (34%). Wynika to z ilości zgłaszanych z tymi stopniami osób jak i relatywnie wysokiej dla tych stopni kwot dofinansowania przewidzianych w przepisach. Najmniejszy udział procentowy wypłaconego dofinansowania odnotowano odpowiednio dla stopnia znacznego ze schorzeniami specjalnymi (4%) oraz lekkiego ze schorzeniami specjalnymi (5%). Jest to wynik niskiej ilości zgłaszanych do dofinansowania osób z tymi stopniami.

Dla podmiotów z rynku otwartego (RO) największy udział dofinansowania odnotowany został podobnie jak w przypadku rynku chronionego, dla pracowników z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności bez schorzeń specjalnych (46%) i umiarkowanym stopniem ze schorzeniami specjalnymi (23%). Najmniejszy zaś udział wydatków dofinansowania dla RO, analogicznie jak w przypadku rynku chronionego, zanotowano dla stopnia znacznego ze schorzeniami specjalnymi (6%) oraz lekkiego ze schorzeniami specjalnymi (4%). Istotną różnicę można zaobserwować w przypadku osób z lekkim stopniem niepełnosprawności bez schorzeń. Dla RO w I półroczu 2016 roku na osoby te zapłacono 12% wydatków, a dla ZPCH 7%. Zdecydowanie wyższy jest bowiem odsetek tych osób na RO niż w ZPCH.

Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne dla osób niepełnosprawnych wykonujących działalność gospodarczą, wypłacona na podstawie przepisów art. 25a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127 poz.721 ze. zm.).

W planie finansowym na rok 2016 na zadanie refundacja składek dla osób niepełnosprawnych wykonujących działalność gospodarczą przeznaczono: 92 607 000 zł, a do końca I półrocza 2016 roku Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wydał: 43 300 920,56 zł, co stanowi 46,76% planu finansowego.

Zgodnie z art. 25a w/w ustawy o rehabilitacji, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych refunduje osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowe składki (opłacone terminowo w całości lub z maks. 14-dniowym przekroczeniem obowiązującego terminu) na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki, której podstawą wymiaru jest kwota określona w art. 18 ust. 8 oraz w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963).

Zgodnie z ww. przepisami ustawy o rehabilitacji od 01 czerwca 2011 r. kwoty miesięcznej refundacji zostały zróżnicowane w zależności od stopnia niepełnosprawności. Wysokość refundacji począwszy od wniosków za okres 06/2011 r. jest następująca:

• 100% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 60 % kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• 30% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

W I półroczu 2016 roku najwyższe kwoty wypłat refundacji dotyczą okresów sprawozdawczych od listopada 2015 r. do maja 2016r. Była to kwota łączna 42 339 396,59 zł, co stanowiło 97,78% wszystkich wypłatosobom niepełnosprawnym wykonującym działalność w tym roku.

Liczba osób niepełnosprawnych wykonujących działalność gospodarczą, które wystąpiły z wnioskiem o wypłatę miesięcznej refundacji składek za okresy sprawozdawcze od 11/2015 do 05/2016 r. utrzymuje mniej więcej stałą tendencję.

Z uwagi na termin składania wniosku oraz ze względu na preferowany przez wiele osób niepełnosprawnych wykonujących działalność gospodarczą sposób wymiany dokumentacji (papierowy) dane za miesiąc maj 2016 są niepełne.

Wypłata refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych wykonujących działalność gospodarczą w I półroczu 2016 roku była najwyższa dla beneficjentów z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności i stanowiła 60% wszystkich wypłat, zaś najniższa dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności stanowiła 17% wszystkich wypłat.

Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne dla niepełnosprawnych rolników lub rolników zobo­wiązanych do opłacania składek za niepełno­sprawnego domownika na podstawie przepisów art. 25a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127 poz.721 ze zm.)

W planie finansowym na rok 2016 na zadanie refundacja składek niepełnosprawnym rolnikom lub rolnikom zobo­wiązanym do opłacania składek za niepełno­sprawnego domownika przeznaczono: 4 943 000zł, a do końca I półrocza 2016 roku Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wydał 2 499 760,88 zł, co stanowi 50,57% planu finansowego.

Fundusz refunduje niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobo­wiązanemu do opłacania składek za niepełno­sprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników – wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emery­talno-rentowe, pod warunkiem opłacenia tych składek w całości i w terminie (lub z maksymalnie 14-dniowym uchybieniem terminu ustawowego).

W pierwszym półroczu 2016 r najwyższe kwoty wypłat refundacji nastąpiły za okresy obejmujące od I kwartału 2016 oraz II kwartału 2016 r. Była to kwota 2 381 153,57 zł, co stanowiło 95,26% wszystkich wypłat niepełnosprawnym rolnikom lub rolnikom zobo­wiązanym do opłacania składek za niepełno­sprawnego domownika w tym roku.

W kwartałach od I do II 2016 roku liczba beneficjentów, tj. niepełnosprawnych rolników oraz niepełnosprawnych domowników utrzymuje mniej więcej stałą tendencję.

Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie przepisów art. 25a ust. 2 - 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.

W planie finansowym na rok 2016 na w/w zadanie przewidziano kwotę 50000 zł. Kwota ta zarezerwowana jest na ewentualne przypadki rozstrzygnięć postępowań administracyjnych dotyczących zadania za okresy jego obowiązywania tj. 12/2007 – 12/2008.

W I półroczu 2016 roku Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie wydał żadnych środków w związku z realizacją tego zadania.