Treść programu – obowiązująca - PFRON

Środki finansowe w dyspozycji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych służą realizacji bardzo wielu społecznie uzasadnionych celów wskazanych w ustawie o rehabilitacji (...), a związanych z rehabilitacją społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych. Oferta wsparcia jest bogata i odpowiednio do potrzeb zróżnicowana, aby w miarę możliwości każda osoba z niepełnosprawnością uzyskała pomoc w rozwiązaniu problemów, jakie napotyka w związku z podejmowaną aktywnością.

Praktyka Funduszu wskazuje jednakże, iż akcentowanym i bardzo istotnym w codziennym funkcjonowaniu osoby z niepełnosprawnością problemem jest rozproszenie informacji dotyczących dostępnego wsparcia dla samych osób z niepełnosprawnością jak i ich najbliższych. Oczekiwane jest uzyskiwanie potrzebnych informacji w jednym miejscu, bez konieczności długotrwałego poszukiwania form dostępnej pomocy, danych realizatorów zadań czy też samodzielnego rozstrzygania wątpliwości związanych z właściwym doborem technologii asystujących. Oczekiwanie to jest szczególnie istotne w przypadku osób, które po raz pierwszy uzyskują orzeczenie o niepełnosprawności.

Fundusz, działając zgodnie ze swoją misją, odpowiada za finansowanie polskiego systemu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Ma zatem obowiązek dbania
o efektywność i racjonalność ponoszonych wydatków, które w oczywisty sposób poprawiają się, gdy dobór sprzętu jest powiązany z aktualnymi potrzebami osoby z niepełnosprawnością oraz, gdy jest niezależny i maksymalnie wolny od oddziaływań rynku[1].

„Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych”, zrealizowane w 2017 roku na zlecenie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wskazuje, że spośród sygnalizowanych, wciąż dominują potrzeby:

• w obszarze mieszkalnictwa i samodzielnego życia (17%),
• związane z przyrządami, urządzeniami lub technologiami (16%) – obszar najważniejszy dla osób z dysfunkcją wzroku (24%), dysfunkcją słuchu (20%) oraz z niepełnosprawnością ruchową (15%),
• związane z transportem i przemieszczaniem się (16%), w tym przystosowanie środka transportu, obszar szczególnie ważny dla osób z dysfunkcją ruchu (25%).

Wśród wskazań badanych wymieniano zapotrzebowanie na:

• różnego rodzaju przyrządy/urządzenia/technologie (37%),
• ułatwienia w zakresie transportu i przemieszczania się (36%), komunikacji (17%), dostępu
  do informacji (9%).

Poprawa efektywności pomocy kierowanej do osób z niepełnosprawnościami wymaga zwiększenia odpowiedzialności za ich poprawne zaopatrzenie w technologie asystujące, umożliwiające stworzenie dogodnych warunków rehabilitacji społecznej i zawodowej. Technologie te powinny być adekwatne do aktualnych potrzeb wynikających
z niepełnosprawności oraz aktywności osoby z niepełnosprawnością.

Program przewiduje działania w ramach trzech modułów, których wdrożenie i realizacja mogą przebiegać także etapowo, w tym w wybranym, zdiagnozowanym jako priorytetowe, zakresie:

1) Uruchomienie sieci centrów informacji i usług doradczych w oparciu o struktury Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, świadczących kompleksowe usługi informacyjne i doradcze dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich otoczenia, a także usługi eksperckie mające na celu optymalne zaopatrzenie osób z niepełnosprawnościami w szeroko pojmowane technologie asystujące. Zakłada się kompleksowe podejściedo zgłaszanych problemów, ponieważ tylko dzięki indywidualnej analizie każdego przypadku można uzyskać satysfakcjonujące i trwałe efekty wsparcia. Aby uzyskać ten pożądany stan, w zależności od konkretnych potrzeb, konieczny jest indywidualny plan – spersonalizowany harmonogram działań niezbędnych do osiągnięcia pożądanego efektu. Realizacja tego planu powinna sprawnie, w sposób skoordynowany i bez zbędnej straty zasobów, zsynchronizować proces udzielania wsparcia osobie z niepełnosprawnością. W ramach usług eksperckich specjaliści w sposób profesjonalny i niezależny pomogą w dopasowaniu właściwego rozwiązania z zakresu technologii asystującej, adekwatnego do rodzaju niepełnosprawności, wykonywanych zadań oraz wieku osoby z niepełnosprawnością.[2] Szczególnie ważną rolę przewidziano w tym module dla specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją, których wiedza i kompetencje służyć będą osobom, które po raz pierwszy otrzymały orzeczenie o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności. W ramach programu przygotowane zostaną jednolite narzędzia inicjowania i dokumentowania przebiegu usług, które dzięki specjalnej platformie informatycznej będą mogły być wykorzystywane, weryfikowane i ewaluowane w całym procesie rehabilitacji, co znacznie poprawi także transparentność, racjonalność i efektywność wydatków publicznych. Takie podejście stwarza również szanse na optymalizację i przyspieszenie procesów decyzyjnych w związku ze wsparciem aktywności osoby z niepełnosprawnością, a także zapewni realizatorom merytoryczną pomoc ekspercką w trakcie realizacji zadań finansowanych ze środków Funduszu.

2) Uruchomienie, skoordynowanie i zmapowanie lokalnych (wojewódzkich) sieci współpracy podmiotów zaangażowanych w realizację zadań na rzecz osób z niepełnosprawnościami, co powinno spowodować konsolidację całego środowiska na rzecz rozwiązywania problemów na jakie napotykają osoby z niepełnosprawnością. Zakłada się także uruchomienie i wsparcie funkcjonowania regionalnych ośrodków, w których będzie możliwe testowanie przez osoby z niepełnosprawnościami zaawansowanych technologii asystujących, zwanych dalej „Ośrodkami Wsparcia i Testów” lub „OWiT”.

Przy czym mając na uwadze:

• racjonalność organizacji procesu rehabilitacji osób wymagających zaopatrzenia
  w szeroko pojmowane technologie asystujące,
• uzasadnioną potrzebę koncentrowania działań na zindywidualizowanym, a jednocześnie kompleksowym podejściu do potrzeb każdej osoby wymagającej wsparcia,
• korzyści z jak najwcześniejszego zainicjowania wsparcia i jego kontynuowanie
  w możliwie dalekiej perspektywie oraz w jednym ośrodku, aż do momentu zrealizowania aktualnych potrzeb,
• zasadność pełnego wykorzystania istniejących zasobów i możliwości finansowania zadań wynikających z ustawowych kompetencji, celem osiągnięcia jak najlepszego rezultatu
  w zakresie ich przeznaczenia,

zainicjowano współpracę z Ministerstwem Edukacji i Nauki. Celem współpracy jest integracja i koncentracja usług doradczych dla osób z niepełnosprawnością oraz umożliwienie testowania zaawansowanych technologii asystujących w placówkach wyłonionych
w projekcie nr: POWR.02.10.00-00-0001/19 pn. „Opracowanie modelu funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą”, zwanych dalej „placówkami SCWEW”, które podejmą się realizacji zadań przewidzianych w Module II programu w ramach Ośrodków Wsparcia i Testów.

Regionalne sieci współpracy wraz z placówkami SCWEW i OWiT stworzą ogólnopolską sieć wymiany informacji i doświadczeń niezbędnych dla likwidacji barier i rozwiązywania problemów, na jakie napotykają osoby z niepełnosprawnościami.  W efekcie stworzy się również szansa przygotowania systemowych standardów lub wytycznych w celu właściwego zaopatrzenia osób z niepełnosprawnościami w różnego rodzaju technologie asystujące (sprzęty/urządzenia/usługi), stosownie do ich potrzeb wynikających z napotykanych barier w uczestnictwie w życiu społecznym, zawodowym i edukacji;

3) Szkolenia i warsztaty dla osób z niepełnosprawnościami w zakresie poprawnego użytkowania dofinansowanych technologii asystujących oraz szkolenia i warsztaty dla kandydatów na ekspertów i doradców oraz ekspertów i doradców, a także kadr realizatorów zadań finansowanych ze środków PFRON, w tym placówek SCWEW oraz OWiT. Celem działania jest zapewnienie wysokiej jakości usług oferowanych w programie, zwiększenie dostępności do tych usług, wzrost liczby doradców i ekspertów, a także ich kompetencji.

Przedstawione rozszerzenie oferty programowej Funduszu koresponduje z celami przewidzianymi w programie rządowym DOSTĘPNOŚĆ PLUS. Idea dostępności jest uniwersalna, a Fundusz wdrażając projektowany program, zwiększa swoje zaangażowanie w poprawę dostępu osób z niepełnosprawnościami do potrzebnych informacji oraz do kompleksowego wsparcia swojej aktywności.

Działania i cele programu skoncentrowane na mocno zindywidualizowanym, a jednocześnie kompleksowym podejściu do potrzeb każdej osoby z niepełnosprawnością, są zgodne z duchem „Strategii na rzecz osób z niepełnosprawnościami na lata 2020 – 2030”.

Rozwój gospodarczy Polski (w szczególności rozwój nowych technologii, informatyzacji, inwestycji i innowacji w sektorze produkcji i usług) połączony z inwestowaniem w kapitał ludzki stwarza warunki do skutecznego włączenia osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne
i zawodowe na niespotykaną dotąd skalę (…)[3].

I. Nazwa programu

„Centra informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością”

II. Definicje pojęć:

Ilekroć w niniejszym dokumencie mowa jest o:

1) ewaluacji programu – należy przez to rozumieć ocenę jakości, skuteczności i efektywności programu;

2) monitorowaniu – należy przez to rozumieć proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat programu w aspekcie finansowym i rzeczowym;

3) osobie z niepełnosprawnością – należy przez to rozumieć osobę, o której mowa w art. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;

4) PFRON – należy przez to rozumieć Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;

5) programie (bez bliższego określenia) – należy przez to rozumieć program „Centra informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością”

III.    Podstawa prawna programu

Podstawą prawną uruchomienia i realizacji programu jest art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia
27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

IV.   Struktura i zadania programu

1. Moduł I – wojewódzkie centra informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością:
   
   1) Zadanie 1 – pomoc w formie usług doradczych Oddziałów PFRON;
   
   2) Zadanie 2 – pomoc w formie usług eksperckich lub usług specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją,

w szczególności w początkowym okresie uzyskania pierwszego orzeczenia
o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenia o niepełnosprawności.

2. Moduł II – działania wspierające realizację zadań finansowanych ze środków PFRON związanych z likwidacją barier funkcjonalnych w ramach regionalnej sieci współpracy,
   z wykorzystaniem opracowanych i aktualizowanych baz informacji: lokalnych/ regionalnych/ogólnopolskich oraz przygotowanie standardów lub wytycznych wyposażania osób z niepełnosprawnościami w sprzęty/urządzenia/usługi finansowane
   ze środków PFRON.
   
   
3. Moduł III – szkolenia/warsztaty/ praktyki dla osób z niepełnosprawnościami (użytkowników), ekspertów, doradców oraz kadr realizatorów zadań finansowanych
   ze środków PFRON, w tym placówek SCWEW.

V.    Cele programu

1. Celem głównym programu jest:
   
   1) wzrost samodzielności i niezależności osób z niepełnosprawnościami poprzez zapewnienie im zindywidualizowanego opartego na ścisłej współpracy międzyinstytucjonalnej dostępu do informacji o technologicznie zaawansowanych rozwiązaniach służących likwidowaniu napotykanych barier i ograniczeń;
   
   2) wzrost efektywności pomocy udzielanej ze środków PFRON poprzez ograniczenie/wykluczenie przypadków związanych z likwidacją barier funkcjonalnych, generujących nieuzasadnione koszty towarzyszące procesowi zaopatrzenia osób z niepełnosprawnościami w sprzęty/urządzenia/usługi.

2. Cele szczegółowe programu:
   
   1) zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami usług doradczych i eksperckich w procesie aplikowania o środki PFRON w celu właściwego dopasowania do ich potrzeb dostępnych rozwiązań i technologii;
   
   2) konsolidacja działań PFRON oraz interesariuszy poprzez uruchomienie sieci centrów informacyjno-doradczych dla osób z niepełnosprawnościami oraz regionalnych sieci współpracy pomiędzy realizatorami zadań finansowanych ze środków PFRON, ośrodkami akademickimi, jednostkami systemu oświaty lub innymi instytucjami lub jednostkami praktycznie zaangażowanymi w ułatwianie osobom z niepełnosprawnościami pełnego i skutecznego udziału w życiu społecznym
   na zasadzie równości z innymi osobami[4];
   
   3) wypracowanie modelu poprawnego zaopatrzenia oraz standardów lub wytycznych wyposażania osób z niepełnosprawnościami w różnego rodzaju sprzęty/urządzenia/ usługi, stosownie do indywidualnych potrzeb, z zachowaniem zasady racjonalnego dostosowania[5];
   
   4) wzrost kompetencji zawodowych realizatorów zadań finansowanych ze środków PFRON, w tym placówek SCWEW, poprzez udział w szkoleniach, w tym z zakresu właściwego wyposażania osób z niepełnosprawnościami w sprzęty/urządzenia/ usługi;
   
   5) podniesienie poziomu wiedzy osób z niepełnosprawnościami na temat możliwości wykorzystania technologii kompensacyjnych i asystujących poprzez udział w szkoleniach/warsztatach.
   
   
3. Do oceny programu przyjmuje się następujące wskaźniki produktu:
   
   1) liczba ekspertów wyłonionych do współpracy przy realizacji zadań finansowanych
   ze środków PFRON;
   
   2) liczba osób z niepełnosprawnościami, które skorzystały ze wsparcia doradczego lub eksperckiego w ramach programu;
   
   3) liczba opinii wydanych przez ekspertów w ramach programu;
   
   4) liczba osób z niepełnosprawnościami, które skorzystały z usługi specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją;
   
   5) liczba porad udzielonych w ramach centrów informacyjno-doradczych;
   
   6) liczba osób, które ukończyły szkolenie/warsztat, studia podyplomowe w ramach programu.
   
   
4. Zarząd PFRON określi zasady ewaluacji programu, w tym szczegółowe zasady oceny efektywności programu.

VI.  Adresat pomocy i uczestnicy programu

1. Adresat pomocy w ramach Modułu I:
   
   1) Zadanie 1 (usługi doradcze Oddziałów PFRON) – osoba z niepełnosprawnością lub jej opiekun prawny;
   
   2) Zadanie 2 (usługi eksperckie lub specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją) – osoba
   z niepełnosprawnością, jeśli:
   
   a) ubiega się o dofinansowanie zakupu sprzętu/urządzenia/usługi w ramach zadań finansowanych ze środków PFRON,
   
   b) posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub w przypadku osób do 16 roku życia - orzeczenie o niepełnosprawności,
   
   c) w ramach zadania, o którym mowa w lit. a), nie występuje obowiązek opiniowania wniosku przez eksperta,

a także realizatorzy zadań finansowanych ze środków PFRON i jednostki świadczące usługi na rzecz osób z niepełnosprawnościami, w tym jednostki systemu oświaty.

2. Uczestnicy programu w ramach Moduł II:
   
   1) eksperci wyłonieni w ramach konkursu ogłoszonego i rozstrzygniętego przez PFRON;
   
   2) specjaliści ds. zarządzania rehabilitacją;
   
   3) realizatorzy zadań finansowanych ze środków PFRON;
   
   4) uczelnie/ośrodki akademickie;
   
   5) jednostki systemu oświaty świadczące usługi dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze na rzecz osób z niepełnosprawnościami, w szczególności poradnie psychologiczno-pedagogiczne;
   
   6) organizacje pozarządowe realizujące zadania na rzecz osób z niepełnosprawnościami;
   
   7) ośrodki wczesnej, kompleksowej, wielospecjalistycznej, skoordynowanej i ciągłej pomocy oraz ośrodki wczesnej interwencji;
   
   8) placówki SCWEW lub inne instytucje lub jednostki praktycznie zaangażowane w przygotowanie osób z niepełnosprawnościami do pełnienia różnych ról społecznych^[6];
   
   9) powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności.
   
   3. Uczestnicy programu tworzą sieć współpracy międzyinstytucjonalnej w celu dostarczenia osobom z niepełnosprawnościami oczekiwanej pomocy.
   
   4. Warunki uczestnictwa w ramach Modułu III programu:
   
   1) spełnianie warunków rekrutacji ustalanych dla każdej z form szkolenia, lub
   
   2) skierowanie przez realizatora zadania finansowanego ze środków PFRON, w tym SCWEW i OWiT lub przez PFRON.

VII.  Formy i zakres pomocy udzielanej w ramach programu, koszty kwalifikowalne

1. Oddział PFRON w ramach centrum informacyjno-doradczego wykonuje w szczególności poniższe działania:
   
   1) informuje osoby z niepełnosprawnościami lub ich opiekunów o przysługujących im prawach oraz możliwościach wsparcia, a także o instrumentach aktywizacji;
   
   2) pomaga przygotować plan aktywizacji osoby z niepełnosprawnością, sporządza odpowiednie dokumenty lub w zależności od potrzeb kontaktuje osobę z niepełnosprawnością z właściwą jednostką/instytucją upoważnioną do udzielenia oczekiwanej pomocy oraz weryfikuje sposób załatwienia sprawy;
   
   3) wskazuje dostępne źródła finansowania dla danej technologii asystującej lub kompensacyjnej;
   
   4) gromadzi i aktualizuje informacje na temat możliwości pomocy osobom z niepełnosprawnością, a także na temat dostępnych form wsparcia i projektów realizowanych na rzecz osób z niepełnosprawnością z terenu działania Oddziału;
   
   5) zapewnia dialog międzyinstytucjonalny, współpracuje w realizacji spraw poszczególnych osób, wspierając załatwienie danej sprawy, monituje ją aż do jej zakończenia;
   
   6) kieruje osoby z niepełnosprawnościami do Ośrodka Wsparcia i Testów (OWiT) lub innego ośrodka, w którym jest możliwość testowania technologii asystujących, a także do ekspertów zaangażowanych w realizację programu w celu uzyskania specjalistycznej porady;
   
   7) dokumentuje udzielane informacje i porady oraz wydane rekomendacje.
   
   2. Koszty kwalifikowalne w ramach Modułu I:
   
   1) koszt wydania opinii eksperckiej lub specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją;
   
   2) refundacja kosztów dojazdu osoby z niepełnosprawnością w celu uzyskania opinii eksperta lub specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją;
   
   3) refundacja kosztów dojazdu osoby z niepełnosprawnością w celu przetestowania sprzętu/ urządzeń rekomendowanych przez eksperta;
   
   4) koszt wynajęcia lub przystosowania do obsługi osób z niepełnosprawnościami pomieszczeń, w których udzielane będą porady w ramach centrum informacyjno-doradczego;
   
   5) koszt zakupu lub wydruku materiałów informacyjnych dla osób z niepełnosprawnościami;
   
   6) koszty osobowe personelu (wynagrodzenie, delegacje służbowe) w związku z realizacją działań.

3. Koszty kwalifikowalne w ramach Modułu II – udokumentowane koszty realizacji działań określonych w rozdziale IX ust. 5 programu.
   
   
4. Koszty kwalifikowalne w ramach Modułu III:
   
   1) osoby z niepełnosprawnościami (użytkownicy) - koszty szkoleń i warsztatów;
   
   2) eksperci, doradcy, realizatorzy zadań finansowanych ze środków PFRON, w tym placówek SCWEW i OWiT - koszty szkoleń, warsztatów, studiów podyplomowych.
   
   
5. Do dnia 31 stycznia każdego roku realizacji programu, Zarząd PFRON zatwierdza dokument wyznaczający kierunki działań programu obowiązujące w danym roku. Dokument ten może być modyfikowany przez Zarząd PFRON.
   
   
6. Dokument, o którym mowa w ust. 5 zawiera w szczególności:
   
   1) wysokość maksymalnej kwoty dofinansowania kosztów kwalifikowanych w ramach modułów;
   
   2) kryteria obowiązujące w trakcie naboru i wyboru ekspertów oraz specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją i wyboru innych niż SCWEW ośrodków, w których możliwe będzie testowanie technologii asystujących oraz uczelni/ośrodków akademickich wykonujących zadania na rzecz programu;
   
   3) wzór umowy lub porozumienia w zakresie współpracy z:
   
   a) ekspertem lub specjalistą ds. zarządzania rehabilitacją,
   
   b) OWiT lub innym ośrodkiem wybranym w ramach realizacji Modułu II,
   
   c) uczestnikami sieci współpracy na rzecz osób z niepełnosprawnością, o których mowa w rozdziale VI ust. 2 pkt 4-8,

a także innych formularzy stosowanych w trakcie realizacji programu.

7. Zarząd PFRON w dokumencie, o którym mowa w ust. 5, może wyznaczyć pilotażowy zakres realizacji poszczególnych modułów programu w danym roku, określając zasięg terytorialny działań lub profil finansowanych działań.

VIII. Zasięg i okres realizacji programu

1. Program realizowany jest od dnia jego zatwierdzenia przez Radę Nadzorczą PFRON.
   
   
2. Termin zakończenia realizacji programu określi Rada Nadzorcza PFRON.

IX.   Tryb postępowania

1. Program jest realizowany przez Oddziały i Biuro PFRON.
   
   
2. Centra informacyjno-doradcze i regionalne sieci współpracy są organizowane przez Oddziały PFRON. Biuro PFRON jest odpowiedzialne za działania, o których mowa ust. 5 pkt 1 oraz pkt 4 - 6.
   
   

Warunki udzielania wsparcia w ramach Modułu I:

1) porada w centrum informacyjno-doradczym oraz ocena ekspercka i usługa specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją są finansowane ze środków programu w trybie ciągłym;

2) porada dla osoby z niepełnosprawnością w ramach centrum informacyjno-doradczego jest przeprowadzana na podstawie wywiadu oraz ankiety i jest dokumentowana w formie planu aktywizacji osoby z niepełnosprawnością;

3) ocena ekspercka jest przeprowadzana w ramach zadań, które nie przewidują tego typu usługi - na podstawie skierowania Realizatora Modułu I, analizy planu aktywizacji osoby z niepełnosprawnością i jest dokumentowana w formie opinii eksperckiej (opinia może odnosić się także do ofert/y przedstawionej przez osobę
z niepełnosprawnością);

4) ocenie eksperckiej podlegają wnioski o dofinansowanie sprzętów/urządzeń, w których zastosowano technologicznie zaawansowane rozwiązania, a także:

a) w ramach których wnioskodawcy ubiegają się o kwotę stanowiącą co najmniej 50% maksymalnej kwoty dofinansowania w danym zadaniu, lub

b) skierowane przez realizatora zadania w związku z wątpliwościami co do zasadności przyznania wnioskowanej pomocy w odniesieniu do aktualnych potrzeb i aktywności, lub

c) na prośbę osoby z niepełnosprawnością zgłaszającej potrzebę pomocy we właściwym zaopatrzeniu w sprzęt/urządzenie/usługę;

5) ocena ekspercka musi odnosić się do aktualnych potrzeb i aktywności osoby z niepełnosprawnością lub aktywności planowanej w związku z zaopatrzeniem w dany sprzęt/urządzenie;

6) usługa specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją jest świadczona na rzecz osób, o których mowa w ust. 4 pkt 1, na podstawie skierowania PFRON w ramach centrum informacyjno-doradczego lub na prośbę osoby z niepełnosprawnością zgłaszającej potrzebę pomocy w zaplanowaniu rehabilitacji społecznej lub zawodowej;

7) usługa specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją dla osoby z niepełnosprawnością jest przeprowadzana m.in. na podstawie wywiadu oraz ankiety i jest dokumentowana w formie planu aktywizacji

4. Doradztwo świadczone w centrum informacyjno-doradczym jest profilowane, w szczególności w odniesieniu do:

1) osób z niepełnosprawnością, które uzyskały po raz pierwszy orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie o niepełnosprawności nie wcześniej niż na dwa lata przed dniem zgłoszenia się w celu uzyskania usługi doradczej;

2) osób z niepełnosprawnością, które są zatrudnione (bez względu na formę zatrudnienia);

3) osób z niepełnosprawnością pobierających naukę, w tym studiujących;

4) osób z niepełnosprawnością poszukujących pracy, w tym bezrobotnych;

5) osób z niepełnosprawnością poszukujących innych form aktywności (np. wolontariat) lub potrzebnego wsparcia lub placówki oferującej takie wsparcie.

5. Działania przewidziane w ramach Modułu II:

1) przygotowanie narzędzia informatycznego, dzięki któremu wsparcie w ramach programu udzielane osobie z niepełnosprawnością będzie inicjowane i realizowane oraz udokumentowane;

2) organizacja konferencji, seminariów i spotkań konsultacyjnych uczestników regionalnych sieci współpracy;

3) doposażenie w sprzęt/ urządzenia/oprogramowanie do testowania przez osoby z niepełnosprawnościami oraz dofinansowanie kosztów utworzenia, funkcjonowania i dostępności OWiT lub innych, wybranych przez PFRON regionalnych jednostek lub instytucji powołanych w ramach Modułu II (na podstawie umowy w sprawie realizacji programu);

4) przygotowanie modelu poprawnego zaopatrzenia oraz standardów lub wytycznych wyposażania osób z niepełnosprawnościami w różnego rodzaju sprzęty/urządzenia/ usługi, stosownie do aktualnych potrzeb wynikających z występujących barier w zakresie uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym i edukacji, którego efektem będzie opracowanie, o którym mowa w pkt 5;

5) opracowanie poradnika mającego charakter vademecum poprawnego zaopatrzenia oraz standardów wyposażania osób z niepełnosprawnościami w różnego rodzaju sprzęty/urządzenia/usługi, stosownie do aktualnych potrzeb wynikających
z występujących barier w zakresie uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym i edukacji;

6) przygotowanie, utrzymanie i rozwój witryny ogólnopolskiej sieci współpracy, zawierającej w szczególności mapy oferowanego w regionach wsparcia ze środków PFRON oraz informacje dotyczące oceny transakcji lub usług przez dotychczasowych beneficjentów zadań finansowanych ze środków PFRON.

6. Formy wsparcia przewidziane w Module III są:

1) finansowane ze środków programu w trybie ciągłym;

2) realizowane na podstawie wniosku doradcy/eksperta lub skierowania realizatora zadań finansowanych ze środków PFRON, w tym OWiT lub skierowania PFRON, a dokumentowane są zaświadczeniem, dyplomem lub świadectwem ich ukończenia.

7. W ramach form wsparcia w Module III preferowane są wszelkie formy kształcenia lub doskonalenia kompetencji, dające praktyczne przygotowanie do działalności doradczo-eksperckiej w zakresie nowoczesnych, technologicznie zaawansowanych rozwiązań wspierających funkcjonowanie i pełnienie różnych ról społecznych przez osoby
z niepełnosprawnościami.

8. Osoba wykonująca usługę doradczą lub ekspercką, która skorzystała z możliwości podniesienia swoich kompetencji w ramach form wsparcia przewidzianych w Module III, zobowiązana jest do współpracy doradczo-eksperckiej z PFRON w zakresie zadań finansowanych ze środków PFRON, co najmniej w ciągu 3 lat od ukończenia danej formy szkolenia w Module III.

9. Z uczestnikami Modułu II, o których mowa w rozdziale VI ust. 2 pkt 4-8 zawiera się porozumienia w sprawie współpracy przy realizacji programu, mającej na celu poprawę efektywności zaopatrzenia osoby z niepełnosprawnością w sprzęty/urządzenia/usługi, opartej o doradczą rolę oddziałów PFRON i system oceny eksperckiej.

X. Źródła finansowania programu

1. Wysokość środków finansowych PFRON na realizację programu ustalana jest corocznie
   w planie finansowym PFRON.
   
   
2. Zarząd PFRON może ustalić minimalny udział własny w kosztach przedsięwzięć przewidzianych w Module III.

XI. Zadania realizatorów programu

Do zadań realizatorów programu należy w szczególności:

1) Zarząd PFRON:

a) zatwierdzanie dokumentu wyznaczającego kierunki działań programu obowiązujące w danym roku,

b) ustalanie zasad ewaluacji programu,

c) wnoszenie do Rady Nadzorczej PFRON projektów modyfikacji programu;

2) Oddziały PFRON

a) promocja programu,

b) realizacja Modułu I i Modułu II,

c) organizacja regionalnej sieci współpracy z terenu działania Oddziału,

d) sprawozdawczość z realizacji programu na potrzeby Biura PFRON,

e) zawieranie i obsługa umów z ekspertami PFRON i specjalistami ds. zarządzania rehabilitacją oraz z OWiT lub innymi jednostkami, realizującymi wsparcie przewidziane w Module II;

3) Biuro PFRON:

a) zarządzanie i koordynacja realizacji programu,

b) przyznawanie limitów środków finansowych,

c) realizacja Modułu II i Modułu III programu,

d) przygotowanie narzędzia informatycznego, dzięki któremu wsparcie udzielane na rzecz osoby z niepełnosprawnością w ramach programu będzie inicjowane i udokumentowane,

e) opracowanie wzorów formularzy w celu realizacji usługi doradczej lub eksperckiej[7],

f) monitorowanie realizacji programu,

g) przygotowywanie sprawozdań z realizacji programu na potrzeby Zarządu PFRON,

h) okresowa i końcowa ewaluacja programu.

Przypisy:

[1] https://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/wdowik-stworzymy-siec-centrow-doradczych-zwiazanych-z-doborem-technologii-asystujacych-dla-niepelnosprawnych,191646.html

[2] https://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/wdowik-stworzymy-siec-centrow-doradczych-zwiazanych-z-doborem-technologii-asystujacych-dla-niepelnosprawnych,191646.html

[3] https://www.gov.pl/web/rodzina/uchwala-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-dokumentu-strategia-na-rzecz-osob-z-niepelnosprawnosciami-2020--2030

[4] np. specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, pełnomocnicy ds. dostępności, ośrodki powołane w wyniku realizacji różnych projektów finansowanych ze środków PFRON lub innych

[5] docelowo w formie materiału pomocniczego dla członków powiatowych zespołów ds. orzekania
o niepełnosprawności oraz realizatorów zadań finansowanych ze środków PFRON

[6] np. pełnomocnicy ds. dostępności, ośrodki powołane w wyniku realizacji różnych projektów finansowanych
ze środków PFRON lub innych

[7] wywiad/ankieta/skierowanie/opinia ekspercka/specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją – ujednolicone narzędzia, pozwalające na skuteczną, wedle stałych kryteriów - diagnozę potencjalnego beneficjenta, w tym szczególnie pod kątem technologii redukującej jego niepełnosprawność.