Zachęcamy do zapoznania się z Programami realizowanymi przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Pilotażowy program „Rehabilitacja 25 plus” – tekst uwzględniający zmiany wprowadzone w programie uchwałą Rady Nadzorczej PFRON nr 7/2021 z dnia 23 czerwca 2021 r. oraz uchwałą Rady Nadzorczej PFRON nr 10/2021 z dnia 22 listopda 2021 r.
Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną, w tym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, dzięki oddziaływaniom edukacyjnym i rewalidacyjno-wychowawczym przygotowywane są do uczestnictwa w życiu społecznym, a także do podjęcia aktywności zawodowej. Istotnym elementem systemu wsparcia ww. osób są działania realizowane dla nich przez ośrodki rehabilitacyjno-edukacyjno-wychowawcze (OREW), ośrodki rewalidacyjno -wychowawcze (ORW), szkoły specjalne przysposabiające do pracy (SPdP), a także inne placówki edukacyjne działające na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.). Pilotażowy program „Rehabilitacja 25 plus” pozwoli na wypracowanie rozwiązań dotyczących zapewnienia wsparcia w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym, a także w zakresie dotyczącym aktywności zawodowej. Program adresowany jest do wszystkich placówek edukacyjnych działających na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, a jego beneficjentami są absolwenci tych placówek. Beneficjenci programu – niezatrudnione dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną, które nie są objęte rehabilitacją społeczną w placówkach dziennej aktywności (np. środowiskowych domach samopomocy czy warsztatach terapii zajęciowej), otrzymają możliwość skorzystania ze wsparcia obejmującego całodzienne usługi opiekuńcze, aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej i społecznej oraz zawodowej. Na podstawie doświadczeń zebranych w ramach pilotażu opracowane i wdrożone zostaną systemowe rozwiązania w zakresie zapewnienia kompleksowego i horyzontalnego wsparcia osobom niepełnosprawnym, o których jest mowa powyżej.
I. Nazwa programu
Pilotażowy program „Rehabilitacja 25 plus”.
II. Definicje pojęć
Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:
- absolwencie – należy przez to rozumieć osobę, która:
- w latach 2016-2021 ukończyła,
bądź - w okresie dwóch lat szkolnych, o których mowa w rozdziale XI ust. 2 pkt 4-5 programu ukończy realizację obowiązku nauki w OREW, bądź ORW, bądź SPdP, bądź innych placówkach edukacyjnych;|
- w latach 2016-2021 ukończyła,
- monitorowaniu – należy przez to rozumieć proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat programu w aspekcie finansowym i rzeczowym;
- OREW – należy przez to rozumieć ośrodek rehabilitacyjno-edukacyjno-wychowawczy działający na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.);
- ORW – należy przez to rozumieć ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy działający na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.);
- osobie niepełnosprawnej – należy przez to rozumieć osobę, o której mowa w art. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, z późn. zm.);
5a) innych placówkach edukacyjnych – należy przez to rozumieć inne niż OREW, ORW i SPdP placówki edukacyjne, w których beneficjent programu realizował obowiązek nauki, działające na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.); - programie – należy przez to rozumieć pilotażowy program „Rehabilitacja 25 plus”;
- PFRON – należy przez to rozumieć Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;
- SPdP – należy przez to rozumieć szkołę specjalną przysposabiającą do pracy działającą na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.);
- ustawie o rehabilitacji – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, z późn. zm.);
- wymagalnych zobowiązaniach – należy przez to rozumieć:
- w odniesieniu do zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym – wszystkie bezsporne zobowiązania, których termin płatności dla dłużnika minął, a które nie zostały ani przedawnione ani umorzone,
- w odniesieniu do zobowiązań publicznoprawnych, wynikających z decyzji administracyjnych wydawanych na podstawie przepisów k.p.a. – zobowiązania:
- wynikające z decyzji ostatecznych, których wykonanie nie zostało wstrzymane z upływem dnia, w którym decyzja stała się ostateczna – w przypadku decyzji, w których nie wskazano terminu płatności,
- wynikające z decyzji ostatecznych, których wykonanie nie zostało wstrzymane z upływem terminu płatności oznaczonego w decyzji – w przypadku decyzji z oznaczonym terminem płatności,
- wynikające z decyzji nieostatecznych, którym nadano rygor natychmiastowej wykonalności;
- wniosku – należy przez to rozumieć wniosek o przyznanie środków PFRON na sfinansowanie kosztów wsparcia, o którym mowa w rozdziale V programu.
III. Podstawa prawna programu
Podstawą prawną uruchomienia i realizacji programu jest art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, z późn. zm.).
IV. Cel programu
Celem pilotażu jest zebranie doświadczeń służących wypracowaniu rozwiązań zapewniających absolwentom ciągłość oddziaływań terapeutycznych w zakresie utrzymania samodzielności i niezależności w życiu społecznym, a także w zakresie dotyczącym ich aktywności zawodowej.
V. Zakres pomocy udzielanej w ramach programu
- Przyznane w ramach programu dofinansowanie przeznacza się na świadczenie przez adresata programu wsparcia, które obejmuje między innymi: całodzienne usługi opiekuńcze, aktywizację w sferze fizycznej, intelektualnej i społecznej, a także zawodowej Powyższe dofinansowanie udzielane jest adresatom programu przez Oddziały PFRON ze środków PFRON.
- Dofinansowanie, o którym mowa w ust. 1 adresat programu zobowiązany jest przeznaczyć w szczególności na:
- działania na rzecz beneficjentów programu wymienione w ust. 3;
- wydatki rzeczowe i osobowe związane ze wsparciem udzielanym beneficjentom programu;
- wydatki związane z bieżącą działalnością OREW, ORW, SPdP, bądź innych placówek edukacyjnych, w zakresie wsparcia udzielanego beneficjentom programu.
- W ramach świadczonego beneficjentom programu wsparcia zapewnione zostaną, w szczególności:
- usługi opiekuńcze i pielęgnacyjne, w tym pomoc w utrzymaniu higieny osobistej;
- udział w zajęciach usprawniających, terapeutycznych i wspierających ruchowo;
- udział w zajęciach prowadzonych w ramach kół zainteresowań;
- pomoc w rozwinięciu i wzmacnianiu aktywności oraz samodzielności życiowej oraz utrzymaniu nabytych wcześniej umiejętności;
- pomoc psychologiczna, poradnictwo i wsparcie w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych oraz bieżących spraw życia codziennego;
- działania aktywizujące zawodowo w przypadku absolwentów SPdP;
- transport.
- Zakres wsparcia określony w ust. 1 – 3 może zostać rozszerzony przez adresata programu o elementy, które uzna on za konieczne ze względu na indywidualne potrzeby beneficjentów programu i ze względu na zakres prowadzonych działań.
- Beneficjent programu będzie mógł korzystać ze wsparcia dofinansowanego ze środków programu w okresie pięciu lat szkolnych, o których mowa w rozdziale XI ust. 2 pkt 1-5.
- Adresat programu, który przystąpi do programu zobowiązany będzie do współpracy z beneficjentem programu oraz jego rodziną w poszukiwaniach placówki, która zapewniłaby wsparcie adekwatne do potrzeb beneficjenta również po upływie okresu wskazanego w ust. 5.
- Zakres usług świadczonych na rzecz beneficjenta oraz ich wymiar godzinowy ustala adresat programu, przy czym w danym miesiącu każdy beneficjent programu powinien mieć zapewnione minimum 100 godzin wsparcia
- Rada Nadzorcza upoważnia Zarząd PFRON do podejmowania decyzji w zakresie zmiany minimalnej liczby godzin wsparcia, o której mowa w ust. 7 w trakcie realizacji programu.
VI. Adresaci i beneficjenci programu
- Adresatami programu są podmioty prowadzące OREW, ORW, SPdP oraz inne placówki edukacyjne, które w ramach realizacji programu będą udzielać wsparcia dla beneficjentów programu, w zakresie wskazanym w rozdziale V programu.
- Adresat programu, o którym mowa w ust. 1 będący samorządem powiatowym, może wyznaczyć do realizacji programu właściwą jednostkę organizacyjną.
- Beneficjentami programu są niezatrudnione osoby niepełnosprawne będące absolwentami:
- OREW bądź ORW w wieku powyżej 25 roku życia, bądź absolwentami SPdP w wieku powyżej 24 roku życia, z niepełnosprawnością intelektualną (w tym sprzężoną z innymi niepełnosprawnościami);
- innych placówek edukacyjnych w wieku powyżej 25 roku życia:
- niepełnosprawne intelektualnie w stopniu głębokim (na podstawie art. 127 ust. 18 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.) tzn. te, które w trakcie realizacji obowiązku nauki posiadały orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydane przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradniach specjalistycznych, zgodnie z przepisami w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych i legitymujące się aktualnym orzeczeniem, o którym mowa w art. 1 ustawy o rehabilitacji;
- z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym sprzężoną z innymi niepełnosprawnościami, które nie są objęte rehabilitacją społeczną w placówkach dziennej aktywności (np. środowiskowych domach samopomocy czy warsztatach terapii zajęciowej).
- W uzasadnionych przypadkach, o ile spełnione są pozostałe warunki wymienione w ust. 3, dopuszcza się możliwość udziału w programie osób niepełnosprawnych:
- będących absolwentami OREW, ORW, bądź innych placówek edukacyjnych w wieku powyżej 24 roku życia, a także osób niepełnosprawnych, będących absolwentami SPdP w wieku powyżej 23 roku życia – decyzję w tej sprawie podejmuje adresat programu;
- będących absolwentami OREW, ORW, bądź innych placówek edukacyjnych w wieku powyżej 20 roku życia do 24 roku życia, a także osób niepełnosprawnych będących absolwentami SPdP w wieku powyżej 20 roku życia do 23 roku życia – decyzję w tej sprawie podejmują Pełnomocnicy Zarządu PFRON w Oddziale PFRON na uzasadniony wniosek adresata programu.
- Adresat programu – podmiot prowadzący:
- OREW bądź ORW, bądź SPdP może przyjąć każdą osobę spełniającą warunki uczestnictwa w programie – w tym absolwenta innego OREW, ORW lub SPdP, a także innej placówki edukacyjnej;
- inną placówkę edukacyjną może przyjąć osobę spełniającą warunki uczestnictwa w programie z wyłączeniem absolwentów OREW, ORW, a także SPdP.
VII. Warunki uczestnictwa adresata programu w programie
- Obowiązki oraz uprawnienia stron w ramach realizacji programu określa umowa o realizację programu pomiędzy adresatem programu, a Oddziałem PFRON właściwym terytorialnie ze względu na adres OREW, ORW, SPdP, innej placówki edukacyjnej.
- Warunkiem uczestnictwa w programie, w tym warunkiem uzyskania pomocy finansowej w ramach programu, jest nieposiadanie przez adresata programu, albo (o ile dotyczy) przez jednostkę organizacyjną samorządu powiatowego, o której mowa w rozdziale VI ust. 2 wymagalnych zobowiązań wobec:
- PFRON, w tym nieposiadanie zaległości w obowiązkowych wpłatach na PFRON;
- Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i/lub Urzędu Skarbowego;
- innych organów i instytucji wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej.
VIII. Tryb postępowania
- Adresat programu, który wyraża chęć świadczenia wsparcia beneficjentom programu, składa we właściwym terytorialnie ze względu na adres prowadzonego OREW, ORW, SPdP, bądź innej placówki edukacyjnej Oddziale PFRON wniosek o przyznanie środków finansowych na realizację programu.
- Termin naboru wniosków o przyznanie środków finansowych na realizację programu zostanie ogłoszony przez PFRON oddzielnie dla każdego z pięciu lat szkolnych, o których mowa w rozdziale XI ust. 2 pkt 1-5.
- Tryb rozpatrywania i realizacji wniosków, a także system monitorowania i kontroli zawarte są w procedurach realizacji programu. Procedury realizacji programu są integralną częścią programu. PFRON zapewni ich ogólnodostępność.
- Adresat programu, na terenie swojego działania, organizuje akcję informacyjną dla potencjalnych beneficjentów programu o możliwości uzyskania pomocy w ramach programu.
- Pracownicy Oddziałów PFRON i adresaci programu, zobowiązani są do udzielania wszelkich informacji dotyczących programu.
IX. Źródła finansowania programu i wysokość udzielanej pomocy
- Budżet programu tworzony jest ze środków będących w dyspozycji PFRON.
- Wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację programu ustalana jest corocznie w planie finansowym PFRON.
- Zarząd PFRON nie później niż przed ogłoszeniem przez PFRON terminu naboru wniosków o przyznanie środków finansowych na realizację programu, o którym jest mowa w rozdziale VIII ust. 2, odrębną uchwałą określa obowiązującą dla danego roku szkolnego stawkę osobową przypadającą na jednego beneficjenta programu miesięcznie.
- Stawka osobowa, o której mowa w ust. 3 jest miesięczną kwotą na sfinansowanie kosztów wsparcia udzielanego przez adresata programu, zgodnie z postanowieniami zawartymi w programie i procedurach realizacji programu.
- Środki przekazywane w ramach programu podlegają rozliczeniu na zasadach opisanych w procedurach realizacji programu.
X. Kontrola i monitoring wydatkowania środków
- PFRON ma prawo do bieżącej kontroli prawidłowości wydatkowania środków przekazanych w ramach programu.
- PFRON zastrzega sobie również prawo do przeprowadzenia kontroli w okresie 5 lat po zakończeniu realizacji programu.
- W czasie realizacji umowy dopuszcza się możliwość przeprowadzania niezapowiedzianych wizyt monitoringowych w siedzibie adresata programu.
- Szczegółowe zasady monitorowania i kontroli opisane zostaną w procedurach realizacji programu, bądź w umowie o realizację programu.
XI. Zasięg i czas trwania programu
- Program realizowany jest na terenie całego kraju.
- Program jest realizowany do dnia 31 grudnia 2023 roku jako pilotaż obejmujący pięć lat szkolnych:
- rok szkolny 2018/2019 trwający od dnia 1 września 2018 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku;
- rok szkolny 2019/2020 trwający od dnia 1 września 2019 roku do dnia 31 sierpnia 2020 roku;
- rok szkolny 2020/2021 trwający od dnia 1 września 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku;
- rok szkolny 2021/2022 trwający od dnia 1 września 2021 roku do dnia 31 sierpnia 2022 roku;
- rok szkolny 2022/2023 trwający od dnia 1 września 2022 roku do dnia 31 sierpnia 2023 roku.
- Program realizowany jest od dnia podjęcia uchwały przez Radę Nadzorczą PFRON o zatwierdzeniu programu.
XII. Zadania poszczególnych realizatorów programu
- Zadania Zarządu PFRON obejmują w szczególności:
- zatwierdzenie procedur realizacji programu;
- wnoszenie do Rady Nadzorczej PFRON projektów modyfikacji programu;
- określenie stawki osobowej przypadającej na jednego adresata programu w danym roku realizacji;
- ustalanie terminów przyjmowania wniosków
- Zadania Oddziałów PFRON obejmują w szczególności:
- prowadzenie naboru wniosków i przekazywanie do Biura PFRON zapotrzebowania na pomoc finansową w ramach programu;
- współpraca z adresatami programu w zakresie realizacji programu, w szczególności:
- przyjmowanie wniosków o przyznanie środków finansowych PFRON na realizację programu,
- zawieranie umów o realizację programu,
- przekazywanie adresatom programów środków finansowych oraz przyjmowanie sprawozdań z realizacji programu,
- bieżące monitorowanie realizacji programu, w tym przeprowadzanie niezapowiedzianych wizyt monitoringowych,
- rozliczanie środków finansowych przekazanych adresatom programu w ramach zawartych umów o realizację programu.
- Zadania Biura PFRON obejmują w szczególności:
- zarządzanie i koordynacja realizacji programu;
- przyznawanie limitów środków finansowych dla Oddziałów PFRON na podstawie zapotrzebowania złożonego przez Oddziały PFRON;
- monitorowanie realizacji programu;
- sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem środków PFRON przekazywanych na realizację programu.
- Zadania adresata programu obejmą w szczególności udzielanie wsparcia dla beneficjentów programu, zgodnie z postanowieniami zawartymi w programie i procedurach realizacji programu.